వరంగల్ తివాచీలు

ఇప్పటి వరకు చేనేత అనేది దేశంలోని అత్యంత సంపన్నమైన సంప్రదాయ పద్ధతిలో ఒకటిగా మిగిలిపోయింది. రేఖాగణిత నమూనా కలిగిన తివాచీలు వరంగల్ నుండి అత్యంత ప్రసిద్ధ తివాచీలుగా మిగిలిపోయాయి మరియు జాతీయ మరియు అంతర్జాతీయ మార్కెట్‌లలో డిమాండ్‌లో ఉన్నాయి.

సెల్ఫ్ బ్రాండింగ్, ప్రమోషన్లు లేకపోవడం వల్లే వరంగల్‌లో తయారైన తివాచీలు తమ ప్రత్యేకతను మార్కెట్ చేసుకోలేక పోతున్నాయి.

వరంగల్ యొక్క ప్రసిద్ధ తివాచీలు ఇప్పుడు ప్రపంచానికి అందుబాటులో ఉన్నాయి: నేత కార్మికులు తమ ఉత్పత్తులను అమెజాన్‌లో విక్రయిస్తున్నారు

ఇటీవల, ఈ-కామర్స్ దిగ్గజం అమెజాన్ వరంగల్, పోచంపల్లి తదితర ప్రాంతాల్లో చేనేత క్లస్టర్లకు సహాయం చేయడానికి తెలంగాణ చేనేత మరియు జౌళి శాఖతో అవగాహన ఒప్పందంపై సంతకం చేసింది.

ఈ రోజు వరకు వరంగల్‌లోని తివాచీలు దేశంలో మిగిలి ఉన్న కొన్ని చేతిపనులలో ఒకటిగా మిగిలి ఉన్నాయి, అవి ఇప్పటికీ చేతితో తయారు చేయబడతాయి. సాంకేతికత పెరగడం వల్ల పవర్ లూమ్‌ల ప్రవేశానికి దారితీసినప్పటికీ, సంప్రదాయ మగ్గాలతో నేత కార్మికులు మొత్తం తివాచీలు తయారు చేయడం ఇప్పటికీ ఆశ్చర్యంగా ఉంది.

ఇటీవలి సంవత్సరాలలో, స్క్రీన్ ప్రింటింగ్ మెళుకువలు మరియు కలంకారి ప్రింట్లు వరంగల్ తివాచీలకు అనుగుణంగా, ఉత్పత్తుల శ్రేణిని విస్తరించాయి. రేఖాగణిత, కోణీయ మూలాంశాలు మరియు రంగుల సమాంతర చారలు వరంగల్ తివాచీల లక్షణం.

వరంగల్ తివాచీలు అనేక కారణాల వల్ల ప్రసిద్ధి చెందాయి. ప్రసిద్ధ తివాచీలు లేదా రగ్గులు కూరగాయల రంగులను ఉపయోగించి తయారు చేస్తారు మరియు ప్రింటింగ్ ప్రక్రియ తర్వాత ప్రవహించే నీటిలో కడుగుతారు మరియు ఈ ప్రాంతంలో రైతులు పండించే పత్తి లభ్యత కారణంగా ఈ రగ్గులు నేయడానికి ప్రసిద్ధ కేంద్రంగా మారింది. క్రాఫ్ట్ ఏ సమయంలోనైనా పదార్థాల కొరతను ఎదుర్కోలేదు.

ఉపయోగించిన రంగులు తటస్థ రంగులతో కలిపి ఉపయోగించే ఎరుపు మరియు బ్లూస్‌తో విభిన్నంగా ఉంటాయి. డిజైన్ల శ్రేణి కూడా పెరిగిన లేదా అదనపు వెఫ్ట్ నమూనాలతో ఫ్లాట్ నేతలను కలిగి ఉంటుంది. పిట్ మగ్గాలు మరియు పెడల్స్‌తో కూడిన ఫ్రేమ్ మగ్గాలు ప్రబలంగా ఉన్నాయి. అనేక రకాలైన తివాచీలను పత్తిలో నేస్తారు మరియు ఎగుమతి మరియు హోమ్ మార్కెట్ కోసం కొన్ని జనపనార మరియు ఉన్ని ఆధారిత డ్యూరీలను కూడా నేస్తారు.

నేత కార్మికులు తమ పెద్దలు నేర్పిన ఏకైక అభ్యాసం కాబట్టి కనీస వేతనాలతో తయారు చేస్తూనే ఉన్నారు. కానీ డ్యూరీలను తయారు చేసే కళ కొనసాగే ప్రమాదం ఉంది మరియు రక్షణ అవసరం. చేనేత కార్మికులు మార్కెట్ డిమాండ్‌లకు గురికాకపోవడంతో పోటీని అనుభవించడం లేదు, వారికి ప్రభుత్వ కొనుగోళ్లు వాటిని కొనసాగించడానికి సరిపోతాయి.

మార్చి 2018లో జియోగ్రాఫికల్ ఇండికేషన్ (GI) ట్యాగ్ మంజూరు చేయబడింది. ఒకసారి ఒక ఉత్పత్తికి GI ట్యాగ్ కేటాయించబడితే, ఆ పేరు ఆ భౌగోళిక ప్రాంతానికి ప్రత్యేకంగా మారుతుంది మరియు దాని వెలుపల తయారు చేయబడిన ఉత్పత్తులకు ఉపయోగించబడదు. GI ట్యాగ్‌ల ఉల్లంఘన చట్టం ప్రకారం శిక్షార్హమైన నేరం.

వరంగల్ చాలా కాలంగా బలమైన స్థానిక రుచితో ఒక ముఖ్యమైన తివాచీలు-నేయడం కేంద్రంగా ఉంది. వరంగల్‌లో దుర్రీలను తయారు చేసే సంప్రదాయం మొఘల్ శకం నాటిది, మొఘల్ సైన్యం భారతదేశంలోని దక్కన్ ప్రాంతంలో దక్షిణానికి దిగినప్పుడు, కళాకారులు మరియు కళాకారులతో కూడిన సైన్యం కార్పెట్‌లను తయారు చేయడం ప్రారంభించింది మరియు స్థానిక ప్రజలు దానిని తమ భాగంగా అంగీకరించారు. సాధారణ ఆదాయం, వంద సంవత్సరాలకు పైగా ఒక తరం నుండి మరొక తరానికి బదిలీ చేయబడింది. ఇది అధిక శ్రమతో కూడిన గ్రామీణ ఆధారిత కుటీర పరిశ్రమ.

వరంగల్‌లోని చేనేత కార్మికులు సహకార సంఘాలలో నిర్వహించబడతారు లేదా స్వతంత్రంగా పనిచేస్తున్నారు. నేత కార్మికుల దినం సాధారణంగా ఉదయం 6 గంటలకు ప్రారంభమవుతుంది-ముందు రోజు కోసం సిద్ధమవుతుంది. నేత పని ఏడాది పొడవునా చేసే పని, ఈద్ మరియు అమావాస్య రోజున మాత్రమే సెలవులు, పని చేయకూడదని నమ్ముతారు.

తివాచీలు తయారుచేసే ప్రక్రియలో ఆడవారు చురుకైన సభ్యులు. ప్రాథమిక జీవన ప్రమాణాన్ని నిర్ధారించడానికి పురుషులు మరియు మహిళలు ఇద్దరూ పని చేయాలి. పిట్ లూమ్‌ను పురుషులు మాత్రమే నిర్వహిస్తుండగా, ఇతర కార్యకలాపాలన్నీ ఆడవారు నిర్వహిస్తారు. నూలు వడకడం నుండి ఫ్రేమ్ మగ్గాన్ని ఆపరేట్ చేయడం వరకు, మహిళలు ఈ విధులను చాలా సమర్థవంతంగా నిర్వహిస్తారు. ఇంటి బయట కూర్చొని నేయడానికి తీసుకెళ్ళే నూలును చుట్టడం మరియు వడకడం కూడా చూడవచ్చు. తివాచీలు నేయడం అనేది ఒక నేత ఇంటి నుండే మొదలయ్యే అనేక రెట్లు ప్రక్రియ.

వీవర్ సహజ కాంతిపై ఎక్కువగా ఆధారపడతారు మరియు కార్యాలయంలో చాలా ట్యూబ్ లైట్లు లేదా ఫ్యాన్లు కూడా దొరకవు. గరిష్ట సూర్యకాంతి లోపలికి వచ్చే విధంగా పైకప్పులు రూపొందించబడ్డాయి, అయితే శీతాకాలంలో లేదా వర్షపు రోజులలో సూర్యుడు చాలా దయలేని సమయంలో, నేత కార్మికులు ముందుగానే పనిని ముగించాలి. పని ప్రదేశంలో వెంటిలేషన్ మరియు పరిశుభ్రత ప్రధాన ఆందోళనలు. ముడి పదార్థం కాటన్ నూలు కాబట్టి ప్రతిచోటా పత్తి ఫైబర్‌లను కనుగొనవచ్చు. ఈ ఫైబర్‌లు చాలా త్వరగా మురికిగా మారుతాయి కాబట్టి, దానిని శుభ్రం చేయడానికి ఎందుకు ఇబ్బంది పడతారని పరిపాలన భావిస్తుంది కాబట్టి ఈ ఫైబర్‌లు రోజూ తొలగించబడవు.

వరంగల్ తివాచీలు 3 రకాల మగ్గాలపై తయారు చేస్తారు.

పిట్ లూమ్: కార్పెట్ నేయడానికి పిట్ లూమ్ ఉపయోగించబడుతుంది, ఇది నేల స్థాయిలో ఉంటుంది మరియు ప్రాథమికంగా పెడల్ మరియు చేతితో నిర్వహించబడుతుంది. షటిల్ చేతితో మానవీయంగా తరలించబడుతుంది. పెడల్స్ చొప్పించడానికి భూమిలో గొయ్యి తవ్వాలి కాబట్టి దీనిని పిట్ లూమ్ అంటారు.
ఫ్రేమ్ మగ్గం: పిట్ లూమ్ లాగా, దీనికి పెడల్ ఉంటుంది కానీ త్రవ్వడానికి గొయ్యి అవసరం లేదు. ఒకే ఒక్క ప్రధాన వ్యత్యాసం ఏమిటంటే, ఫ్రేమ్ మగ్గంలో షటిల్ నేత ద్వారా నిర్వహించబడదు కానీ లాగడం యొక్క మెకానిజం ద్వారా కదులుతుంది.
పవర్ లూమ్: అన్ని ఆపరేటివ్

పవర్ లూమ్‌లోని ఆన్‌లు స్వయంచాలకంగా ఉంటాయి మరియు నూలు యొక్క మాన్యువల్ చొప్పించడం మాత్రమే అవసరం.

తివాచీలు నేయడం అనేది వరంగల్‌లో స్థాపించబడిన పరిశ్రమ, ఇందులో నైపుణ్యం కలిగిన నేత కార్మికులు మరియు రంగులు వేయడానికి సౌకర్యాలు ఎక్కువగా ఉన్నాయి. ఏళ్ల తరబడి నేత కార్మికుల సంఖ్య పెరిగినప్పటికీ, దామాషా ప్రకారం అమ్మకాలు పెరగలేదు.

ఈ చక్కటి హస్తకళాకారులు అంతటా ప్రసిద్ధి చెందారు, ఎందుకంటే వారి తివాచీలు భారతదేశం అంతటా అలాగే విదేశాలలో ప్రసిద్ధి చెందాయి.

హ్యాండ్‌లూమ్ ఎక్స్‌పోర్ట్ ప్రమోషన్ కౌన్సిల్ ప్రకారం, ఐరోపా మరియు అమెరికన్ మార్కెట్‌లలో విక్రయించబడే 80% చేతితో నేసిన తివాచీలు భారతదేశంలో నేయబడినవి.

ది హన్స్ ఇండియా ప్రకారం జాతీయ అవార్డుతో గుర్తింపు పొందిన మొదటి నేత పిట్టా రాములు. అతను 2015కి గాను ‘‘నేషనల్ హ్యాండ్లూమ్ అవార్డు’’ గెలుచుకున్నాడు. రాములు యొక్క తివాచీలు అమెజాన్‌లో చూడవచ్చు.

వరంగల్ జిల్లాకు చెందిన 100 ఏళ్ల నాటి చేనేత పరిశ్రమకు చెందిన నేతకు జాతీయ అవార్డు రావడం ఇదే తొలిసారి. ‘‘సుదీర్ఘ నిరీక్షణ తర్వాత వరంగల్ నేత కార్మికుల నైపుణ్యానికి జాతీయ స్థాయిలో గుర్తింపు వచ్చింది. ఇది ఇప్పుడు స్థానిక చేనేత పరిశ్రమ అభివృద్ధి చెందడానికి సహాయపడుతుంది, ”అని అతను ది హన్స్ ఇండియాతో పంచుకున్నాడు.

ఆరో తరగతి చదివిన తర్వాత రాములు తన 11వ ఏట తండ్రి పి రాజేరు దగ్గర చేనేత నేర్చుకోవడం ప్రారంభించాడు. చిట్యాల మండలం అంకుషాపూర్‌కు చెందిన వీరు 60వ దశకంలో వరంగల్‌లోని కొత్తవాడలో స్థిరపడ్డారు. తండ్రి నుంచి పొందిన అనుభవంతో మాస్టర్ వీవర్ అయ్యాడు. అతను 2001లో అధునాతన నేత పద్ధతుల్లో APITCO శిక్షణ పొందాడు.

అవార్డు గెలుచుకున్న తివాచీలు కోసం, రాములు లండన్ మ్యూజియంలో ప్రదర్శించబడిన పెయింటింగ్‌లో మొఘల్ కాలం నాటి వేట దృశ్యాన్ని పొందడానికి తన సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ఉన్న తన కుమారులు శంకర్ మరియు సాయినాథ్‌ల సహాయం తీసుకున్నారు. “ఇది పురాతన మరియు సంక్లిష్టమైన డిజైన్. డిజైన్‌పై చేసిన కృషికి నాకు ప్రశంసలు లభించాయి’’ అని రాములు చెప్పారు.

తివాచీలు లో వేసిన పని గురించి రాములు వివరిస్తూ, పిట్ లూమ్ కొలతలకు సరిపోయేలా ప్రత్యేక రకం నూలును తీసుకున్నట్లు చెప్పారు. పెయింటింగ్‌కు సరిపోయే మరియు ఎక్కువ కాలం ఉండే రంగులను ఎంచుకోవడానికి ప్రత్యేక ప్రయత్నాలు జరిగాయి.

“నేను కొత్త డిజైన్లతో ఆవిష్కరణలను కొనసాగిస్తాను. జాతీయ మరియు అంతర్జాతీయ స్థాయి చేనేత ఎగ్జిబిషన్‌లలో ఉచిత ప్రవేశం పొందేందుకు మరియు వరంగల్ తివాచీలకు మంచి మార్కెట్ ఉండేలా ఈ అవార్డు దోహదపడుతుంది. ముంబై, చెన్నై, సూరజ్‌ కుండ్‌ తదితర ప్రాంతాల్లో నా ఉత్పత్తులను ప్రదర్శించాను’ అని రాములు తెలిపారు.